Nôn ra dịch vàng có sao không? Nguyên nhân và giải pháp

Nôn ra dịch vàng có thể là dấu hiệu cảnh báo một số bệnh lý nghiêm trọng liên quan đến hệ ống tiêu hóa mà người bệnh không nên chủ quan. Do đó, khi xuất hiện tình trạng ói ra nước màu vàng, Cô Chú, Anh Chị không nên chủ quan, cần thăm khám sớm để được chẩn đoán nguyên nhân và có hướng điều trị phù hợp.

Nguyên nhân nôn ra dịch mật vàng

Nôn ra dịch vàng có vị đắng là triệu chứng xảy ra khi dịch mật trào ngược từ ruột non vào dạ dày. Đây cũng có thể do nguyên nhân của sự suy yếu cơ hoành dẫn đến dịch trong dạ dày di chuyển đến khoang ngực, gây ra hiện tượng nôn. Để chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây ra nôn ra dịch vàng cần dựa vào một số triệu chứng cũng như tính chất của nôn ói.

Những nguyên nhân gây nôn ói ra mật vàng:

• Trào ngược dịch mật
• Thoát vị hoành
• Tắc nghẽn đường ruột
• Tác dụng phụ của một số loại thuốc

Trào ngược dịch mật

Nôn ra nước màu vàng là do nguyên nhân trào ngược dịch mật. Trào ngược dịch mật là hiện tượng dịch mật trào ngược lên dạ dày, rồi từ dạ dày trào ngược lên thực quản, thay vì di chuyển đến ruột non như thông thường dẫn đến hiện tượng nôn.

Nguyên nhân gây ra trào ngược dịch mật dẫn tới nôn ra nước màu vàng có thể là do phẫu thuật túi mật, loét dạ dày – tá tràng,… khiến cơ vòng môn vị bị suy yếu. Khi bị trào ngược dịch mật, ngoài nôn ra nước màu vàng có vị đắng, người bệnh còn có thể cảm thấy đau bụng trên dữ dội, ợ nóng, khàn giọng, ho dai dẳng,…

Thoát vị hoành

Thoát vị hoành xảy ra do sự suy yếu của các cơ hoành, khiến một phần các chất chứa trong dạ dày di chuyển vào khoang lồng ngực. Nguyên nhân gây ra thoát vị hoành thường không rõ ràng, nhưng một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh là tuổi tác, chấn thương, phẫu thuật vùng bụng,… Một số trường hợp thoát vị hoành thường không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Tuy nhiên đến khi bệnh tiến triển, người bệnh có thể gặp các triệu chứng như trào ngược, nôn ói ra dịch có vị chua hoặc đắng trong miệng, ợ hơi, hôi miệng,…

Tắc nghẽn đường ruột

Tắc nghẽn đường ruột (hay tắc ruột) là tình trạng ruột bị tắc một phần hoặc hoàn toàn, gây cản trở sự di chuyển của thức ăn, chất lỏng trong đường tiêu hóa, dẫn đến bít tắc và không thể đào thải chúng ra ngoài. Có nhiều nguyên nhân gây tắc ruột dẫn tới nôn ra nước mật màu vàng đắng, có thể kể đến như dính ruột, thoát vị, xoắn ruột, ung thư ruột kết, lồng ruột, bệnh Crohn,… Các triệu chứng của tắc ruột bao gồm đau bụng dữ dội, đầy hơi, chán ăn, buồn nôn, nôn (có thể nôn ói ra dịch mật màu vàng),…

Tác dụng phụ của một số loại thuốc

Việc sử dụng một số loại thuốc điều trị bệnh có thể làm giãn cơ thắt môn vị, gây tác dụng phụ là nôn ra nước vàng đắng. Cụ thể:

• Thuốc chủ vận Beta-2: Được sử dụng cho bệnh hen suyễn và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).
• Thuốc chẹn kênh Canxi: Được sử dụng cho bệnh đau thắt ngực và cao huyết áp.
• Thuốc Nitrat: Dùng để điều trị đau thắt ngực.
• Thuốc Xanthines: Được sử dụng để điều trị bệnh gout.
• Thuốc Benzodiazepin: Được sử dụng điều trị chứng lo âu và mất ngủ.

Những nguyên nhân khác

Bên cạnh các nguyên nhân liên quan đến bệnh lý và tác dụng phụ của thuốc, tình trạng nôn ói ra nước dịch vàng cũng có thể do một số yếu tố sau:

• Uống nhiều rượu: Rượu vừa làm tăng tốc độ làm rỗng túi mật, vừa khiến co thắt cơ trong ruột yếu, dẫn đến làm chậm quá trình di chuyển thức ăn. Tình trạng say rượu có thể thúc đẩy dịch mật trào ngược từ ruột lên dạ dày, thực quản và dẫn đến nôn nước màu vàng ra ngoài.
• Ốm nghén: Những người bị ốm nghén khi mang thai thường có dạ dày trống rỗng, nên khi buồn nôn sẽ nôn ra dịch vàng đắng kèm dịch vị dạ dày.

Ói ra nước màu vàng khi nào nên gặp bác sĩ?

Nôn ra dịch vàng có thể là dấu hiệu của tình trạng bình thường hoặc cũng có thể là triệu chứng của bệnh lý tiêu hóa nghiêm trọng. Vì thế, người bệnh không nên chủ quan, cần đến gặp bác sĩ ngay khi nôn ói ra mật vàng kèm theo các triệu chứng như sốt cao, nôn không ngừng, có máu lẫn trong chất nôn, đau ngực, đau bụng dữ dội,… Theo đó, việc chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây nôn ra dịch vàng đắng rất quan trọng, giúp xây dựng phác đồ điều trị phù hợp để cải thiện tình trạng hiệu quả.

Làm thế nào để hạn chế tình trạng nôn ra mật vàng?

Để chữa trị và hạn chế tình trạng nôn ra nước vàng, đắng, Cô Chú, Anh Chị có thể tham khảo một số biện pháp dưới đây:

• Kiểm soát cân nặng: Duy trì trọng lượng ở mức vừa phải giúp giảm những áp lực không cần thiết lên dạ dày và các cơ quan nội tạng.
• Chia bữa ăn thành những bữa nhỏ: Thay vì ăn 3 bữa chính trong ngày, bệnh nhân nên chia bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ hơn để tránh gây áp lực lên hệ tiêu hóa.
• Tránh nằm ngay sau khi ăn: Để giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn, người bệnh nên tránh nằm ngay mà cần ngồi thẳng sau bữa ăn.
• Hạn chế thực phẩm giàu chất béo: Chất béo sẽ kích thích sản xuất hormone cholecystokinin, nhằm tăng tiết mật nhiều hơn để phân hủy chất béo. Vì thế, để ngăn sản xuất dịch mật, bệnh nhân cần tránh tiêu thụ xúc xích, thịt xông khói, đồ chiên, đồ nướng, bánh ngọt,…
• Kê gối khi nằm: Để ngăn dịch mật trào ngược từ dạ dày lên miệng, bệnh nhân nên kê gối dưới lưng và đầu trong khi nằm, đảm bảo đầu được nâng cao từ 10 đến 20cm.
• Tránh hút thuốc và uống rượu: Hai yếu tố này đều có thể gây kích thích khí quản và thực quản, tăng nguy cơ nôn ra dịch mật nên cần hạn chế.

Hy vọng qua những chia sẻ trên, Cô Chú, Anh Chị đã biết được nguyên nhân gây nôn ra dịch vàng là gì và có giải pháp phòng ngừa hiệu quả. Nôn ra dịch vàng, đắng có thể là dấu hiệu cảnh báo một vài bệnh lý nghiêm trọng liên quan đến đường tiêu hóa hoặc bệnh lý thần kinh trung ương. Nếu tình trạng nôn dịch vàng cùng các triệu chứng khác ngày càng nghiêm trọng, bệnh nhân nên đến gặp bác sĩ để thăm khám và điều trị đúng cách.

Câu hỏi thường gặp

Tài liệu tham khảo

1. Kristina Duda, RN. Throwing Up Yellow Bile: Causes and Treatment. 20 04 2023. https://www.verywellhealth.com/evaluate-your-vomiting-770363# (đã truy cập 16 08 2023).

2. Amber J. Tresca. Bile Reflux. 09 03 2023.https://www.verywellhealth.com/bile-reflux-7197821 (đã truy cập 16 08 2023).

3. WebMD Editorial Contributors. What to Know About Yellow Bile. 11 06 2021.https://www.webmd.com/digestive-disorders/what-to-know-about-yellow-bile (đã truy cập 16 08 2023).

4. Jenna Fletcher. Why am I vomiting green or yellow bile?. 14 04 2023.https://www.medicalnewstoday.com/articles/321083 (đã truy cập 16 08 2023).5. Dr. Sruthi M., MBBS.

5. What Does It Mean When You Throw Up Bile?. 23 08 2021.https://www.medicinenet.com/what_does_it_mean_when_you_throw_up_bile/article.htm (đã truy cập 16 08 2023).