Le Huong Lan1.1 Chóng mặt tư thế kịch phát lành tính
Đây là bệnh lý phổ biến nhất trong nhóm chóng mặt ngoại biên. Nguyên nhân được cho là do sự hiện diện của các hạt sỏi nhỏ trong các ống bán khuyên của ốc tai, một bộ phận giúp cơ thể định hướng tư thế. Khi cơ thể thay đổi theo một chiều tư thế nhất định, hạt sỏi di chuyển trong ống bán khuyên sẽ kích thích hệ thống tiền đình, khởi phát dòng cảm giác chóng mặt.
Lúc này, người bệnh nên cố gắng nằm yên, giữ nguyên đầu tại vị trí mà có cảm giác an toàn nhất. Từ đó, chóng mặt sẽ nhanh chóng thuyên giảm do những kích thích từ sự dịch chuyển của hạt sỏi không còn nữa. Chính vì vậy, cách điều trị chóng mặt tư thế kịch phát lành tính hiệu quả nhất là các nghiệm pháp tái lập vị trí các hạt sỏi trong ống bán khuyên, như nghiệm pháp Epley, nghiệm pháp Semont.
Nghiệm pháp Epley
- Xoay đầu của bệnh nhân một góc 90° về bên không bị tổn thương trong 30 giây;
- Sau đó đầu được quay thêm 90° nữa, trong khi bệnh nhân quay cơ thể sang cùng bên trong 30 giây;
- Sau đó bệnh nhân ngồi dậy.
Nghiệm pháp Semont
- Dễ thực hiện hơn nghiệm pháp Epley;
- Tư thế bệnh nhân ngồi thẳng trên ghế tựa hay trên giường, đầu quay một góc 45° về bên đối diện bên bị tổn thương;
- Nhanh chóng đặt bệnh nhân nằm xuống giường, giữ yên tư thế trong 30 giây;
- Sau đó, bệnh nhân vẫn duy trì tư thế nằm nhưng xoay qua bên đối diện và không thay đổi tư thế đầu. Giữ như vậy trong 30 giây.
Phục hồi chức năng tiền đình
Hai nghiệm pháp trên có thể thực hiện tại nhà người bệnh trong khi chương trình phục hồi chức năng cần được sự hướng dẫn của bác sĩ vật lý trị liệu. Cách thức này có ích hơn đối với các cơn chóng mặt có nguồn gốc từ mê đạo thay vì từ ống bán khuyên.
Sau khi được thực hiện các nghiệm pháp tập luyện nói trên, cơn chóng mặt cấp thuyên giảm, người bệnh có thể sinh hoạt trở lại như bình thường.
1.2 Viêm thần kinh tiền đình
Do tiền đình là cơ quan đảm nhận vai trò điều khiển thăng bằng của cơ thể, bất kì tổn thương nào tại đây đều khiến cho chức năng này không còn được đảm bảo. Người bệnh bị viêm thần kinh tiền đình sẽ cảm thấy chóng mặt, lảo đảo. Tuy nhiên, đối với tổn thương có bản chất là do viêm thần kinh tiền đình, may mắn hầu hết các trường hợp này đều tự hết.
Mặc dù vậy, glucocorticoids với hoạt tính chống viêm mạnh, có thể có lợi nếu được chỉ định trong 3 ngày từ khi khởi phát triệu chứng. Bên cạnh đó, nếu bệnh nhân có nhiễm Herpes Zoster, cần bổ sung thêm thuốc kháng virus.
Ngoài ra, các thuốc ức chế tiền đình có thể giảm triệu chứng cấp, tuy nhiên không nên cho quá nhiều ngày và nên ngừng khi các triệu chứng đã thuyên giảm. Nếu triệu chứng vẫn còn, xem xét cho bệnh nhân tiếp tục điều trị phục hồi chức năng tiền đình.
1.3 Bệnh Meniere
Chủ yếu trong vấn đề điều trị bệnh chóng mặt do Meniere là dùng thuốc lợi tiểu và hạn chế ăn muối.
Đồng thời, bác sĩ có thể chỉ định dùng gentamicin bằng đường tiêm vào trong tai giữa. Can thiệp ngoại khoa bằng tiến trình bóc tách toàn phần (cắt dây thần kinh tiền đình, cắt mê đạo) ít khi được thực hiện.
